Een perk vol tijd

In december 2011 klaagden we al dat we geen tijd meer hadden om te tuinieren. Dit jaar is het niet anders. Teveel werk om nog tijd over te hebben voor de tuin. Het is net alsof alle tijd op is.

Gelukkig is er beterschap op komst. We zullen weer tijd in overvloed hebben om ons in de tuin uit te leven want morgen begint het Nieuwe Tijdperk 13.0.0.0.0 boordevol verse, ongebruikte tijd!

Onze president

In Amerika is de nieuwe president herkozen en ook de president van bij ons is herrezen. Zijn naam is Van Dievoet.

Het begon enkele jaren geleden toen wij in de herfst enkele laagstam fruitboompjes kochten om de boomgaard uit te breiden. Door de drukke werkperiode konden we ze niet direct planten en besloten we om alles in te kuilen. We plaatsten de wortelkluiten in een geul en we bedekten ze daarna met de uitgegraven aarde. Zo konden de boompjes enkele dagen rusten zonder uit te drogen.

Toen we een paar dagen later de bomen definitief wilden planten, bleek onze President Van Dievoet erg toegetakeld. De volledige wortel was weggevreten op één minuscuul wortelhaartje na. Met de andere bomen in de kuil was er vreemd genoeg niets aan de hand. Het was voor ons een mysterie wat er gebeurd was.

We hebben de President in een veilig en afgelegen tuinhoekje uitgeplant in de naïeve hoop dat het boompje misschien zou overleven. Toen daarna alle blaadjes snel afvielen zag het er heel triestig uit.

In de lente gebeurde er echter iets hoopgevends. Er kwam een blad uit één van de knoppen? Was het een laatste stuiptrekking of het begin van iets nieuws?

Het boompje overleefde wonderwel de zomer met één blaadje en ging zo de nieuwe winter in.

Het volgende seizoen kwamen er veel meer blaadjes en na dat tweede herstelseizoen hebben we het boompje opnieuw teruggeplant op zijn originele plaats.

Na drie jaar is het duidelijk dat onze President Van Dievoet  meer heeft gedaan dan overleven. Dankzij één haarworteltje én veel geduld is hij uitgegroeid tot een mooie laagstam appelboom die intussen zelfs al voor de eerste keer fruit heeft gegeven.

De herrezen President links vooraan met het kleine steunpaaltje

Bij ongeduldige, niet-ecologische tuiniers zou onze boom zeker in de verhakselaar zijn terechtgekomen …

Italiaanse fastfood

Het leuke aan zelfgekweekte look is dat je er het hele jaar kan van genieten. De voorwaarde is wel dat je de lookbollen direct na de oogst goed hebt laten drogen. In de herfst en winter heb je het meest nood aan hartige gerechten en in die periode komt look als smaakmaker ten volle tot zijn recht. Bovendien is look enorm gezond.

Het volgende gerecht vraagt veel look en is een klassieker uit de Italiaanse keuken. Het is een ideaal pepmiddel tijdens de donkere dagen: spaghetti aglio e olio! Hieronder vind je het basisrecept. Wij gebruiken veel meer look dan in het basisrecept omdat wij gek zijn van look. We versnipperen 1 lookteentje per persoon en dat komt op een totaal van 4 teentjes. Dat is dus enkel voor de echte diehard lookfans! ;-)

Buon appetito!

Equinox

Binnen enkele dagen beleven we de "equinox", het moment waarop de dag precies even lang duurt als de nacht. Dit gebeurt ook nog een keer in de lente en daarom zullen de vogels nu in de war zijn. Hun hormonen 'zien' in de equinox namelijk een teken dat de lente zal beginnen. Er moet dus gedacht worden aan nakomelingen. De mannetjes moeten dringend op zoek naar vrouwtjes. Vrouwen versieren doen zij nog altijd door zo mooi mogelijk te fluiten en te zingen. Daarom zullen jullie de komende dagen heel wat vogelgezang horen op zonnige ochtenden en heldere avonden. Zet dan vlug je ramen open en geniet van de gratis concerten want het is maar tijdelijk. Zodra de nacht merkbaar langer wordt dan de dag valt het uitbundige gezang weer even snel weg ...  Pas als het écht lente wordt zullen de vogels door hun hormonen weer tot actie aangespoord worden.

Helaas is het momenteel slecht weer en ook voor de volgende dagen voorspelt men niet veel goeds. Zware regenwolken zorgen er voor dat dag en nacht allebei redelijk donker zijn. Hierdoor hebben de vogels minder kans op een vals lentegevoel. Misschien is het gezang dit jaar minder opvallend. We zullen zien.

De groene loper

Een tuinblog bijhouden is eigenlijk contradictio in terminis. Als je tijd hebt om te bloggen valt er in je tuin niets te beleven en als je volop tuiniert heb je geen tijd om te bloggen. En aangezien het binnenkort 1 september is en één beeld meer zegt dan duizend woorden zullen we ons vandaag beperken tot foto’s met wat uitleg over een realisatie van de voorbije maanden, een groene loper door onze tuin.

Al vele maanden deed ons zwart bouwplastiek dienst
als wapen tegen hardnekkig onkruid.

Eind maart dit jaar kregen we deze mooie onkruidvrije tuingrond
na het verwijderen van het plastiek. We moesten enkel de grond
wat losmaken en egaliseren.

Na het zaaien begin april dekten we het volledige veld af met groene
vogelnetten om duiven te weren.

Zo ziet alles er nu uit in augustus, vier maanden na het zaaien.

Op mensenkracht

Vorige week kwam er een mail binnen met de vreemde melding dat ‘Hij was aangekomen’. Ik mocht Hem afhalen wanneer het mij paste. Heel lang wachten wou ik niet en dezelfde dag nog stapte ik de winkel binnen.

“Ha, dag meneer, je komt zeker je nieuwe Brill halen? Voilà, dat is Hem!”
Twee senioren die na mij kwamen fronsten hun wenkbrauwen. “Maar daar moest ik van mijn vader vroeger altijd achterlopen in het weekend! Bestaat dat écht nog?”

Inderdaad, ik was niet bij Pearl of Hans Anders beland, maar bij een winkel van tuinmachines. Daar was ik net eigenaar geworden van een gloednieuwe maaimachine zonder motor. Een duwertje dat werkt op pure mankracht. Eentje van het degelijke, oude Duitse merk Brill.

Je hebt geen tekening nodig om te beseffen dat zo’n maaier 100% ecologisch is.
Er zijn geen kerncentrales meer nodig om elektriciteit te leveren, en ook geen benzine.
Joke Schauvliege zal ook tevreden zijn want de BBQ van de buren kan gewoon doorgaan zonder een lading oordopjes.
Ook mijn spaarpot vaart er wel bij want mijn dure fitnessabonnement mag ik gaan opzeggen. Vanaf nu doe ik alleen nog aan gratis gazonsport. Start To Cut!

Het plan

Vita

Wordt haar leven verklaard

door de tuin, omdat zij zegt

dat zij heeft leren leven

met de wisseling van seizoenen?

Zoals zij langs de planten gaat

en hier iets aardigs mompelt

en daar schrikt, een stengel

schikt, een slak verplaatst

een uitgebloeide bloem weghaalt.

Zij loopt urenlang te kijken

en zegt: dit is werken, lezen.

Soms weet ze niet van waar

het komt, soms klopt het

met het plan van vorig jaar.

Remco Ekkers

Tuinieren is soms loslaten. Als je aan een tuin begint heb je meestal een plan in je hoofd. Ik wil deze planten en ik zal ze daar en daar zetten, maar ... planten doen niet altijd wat je wilt en sturen dan je mooie plannetjes in de war.

De knautia's in onze tuin hebben bijna de status van 'onkruid' bereikt. Ze zaaien zich uit op elk onbedekt stukje grond en als je niet oplet staan zelfs in het gazon paarse knopjes te wiegen. Wat begon met twee plantjes is nu een zee pomponnetjes.

De schaarse prairieplanten die zich nog staande hielden in deze border heb ik vorig jaar gered door ze in een ander hoekje te planten en door gebrek aan tijd heb ik sindsdien de knautia's hun gang laten gaan. Het resultaat dit jaar overtreft al mijn eigen plannen! Zo zie je dat ook planten verrassend uit de hoek kunnen komen ... als je ze een beetje loslaat.

Avonduilen zijn geen melksterren

Star of Bethlehem, vogelmelk, dame-d’onze-heures, melkster, snottebel, akkermanneke … al deze namen verwijzen naar hetzelfde kleine bolgewasje met als wetenschappelijke naam: Ornithogalum Umbellatum. Deze naam komt van het Grieks ornis 'vogel' en gala 'melk'. Vogel omwille van het bloemetje dat boven de grond lijkt te zweven en melk omwille van de zuiverwitte kleur.

In het Midden-Oosten, en meer bepaald in streek van Bethlehem, zijn de velden in het voorjaar bezaaid met vogelmelk. De stervorm van de bloem zou tevens model hebben gestaan voor de zespuntige Davidster. Het Franse dame-d’onze-heures verwijst naar de ‘floral clock’ van Linnaeus. Deze botanicus stelde vast dat veel planten een biologische klok hebben die bepaalt op welk uur van de dag hun bloemen opengaan. De bloemen van vogelmelk gaan maar open als er voldoende zon en warmte is, dat blijkt vooral vanaf 11u te zijn. De titel van deze blog verwijst ook naar deze ‘klok’. Avonduilen zijn teunisbloemen waarvan de bloemen pas openen ’s avonds. De Brabantse uitdrukking betekent dat mensen die laat opblijven de volgende ochtend niet actief kunnen zijn.

Het plantje is al sinds de jaren 1500 te vinden in onze contreien. De gewone vogelmelk werd vaak in boerentuinen als sierplant gehouden en verwilderde nadien vrij gemakkelijk in graslanden, boomgaarden en akkers. De plant vermeerdert zich niet alleen door zaad, maar vooral ook vegetatief via broedbolletjes die aan de voet van de bol gevormd worden.

Onze grond was vroeger akkerland en de bolletjes werden jaar na jaar door de boer mee geploegd waardoor ze zich konden verspreiden. Elk jaar in mei zien we dus overal witte bloemetjes verschijnen tussen onze aanplantingen.

Het heesterhoekje

Onze Amelanchier staat prachtig in bloei. Okee, okee, het is een buitenlander, maar geef toe, hij is toch goed geïntegreerd hé. Anders groei je niet vreedzaam naast een inheemse taxushaag of een rode kornoelje van bij ons.

Weet je trouwens waar de woorden struik, heester en boom vandaan komen? Ze stammen alledrie uit het Germaans.
In ‘boom’ (bôm, baum) zit het Engels woord ‘beam’ wat balk betekent. De Engelsen gebruiken het woord dus overdrachtelijk.
Heester komt van ‘heister’ wat jong boompje betekende in het Middelduits. Dat woord zei dus eeuwen geleden nog niets over de vertakking. Het oude woord ‘heister’ is op zich dan weer afkomstig van het oergermaanse woord ‘haisdra’.
Met ‘struik’ werd in de middeleeuwen enkel een afgebroken of geknotte tak bedoeld (struic, strûk, strauch). Op de plaats waar een ‘struik’ was afgebroken of gesnoeid ontstonden nadien zijtakjes. Als je daarvan later opnieuw ‘struiken’ afbrak kreeg je stilaan een wirwar van zijtakken. Een plant met zo’n dichte begroeiing werd op de duur zelf aangeduid als ‘struik’.

Opentuindag bij ons ...

... zal niet voor de eerste jaren zijn :-) Ook al had Muggenbeet dit in een vorig bericht zo vriendelijk gevraagd.

Wij tonen op onze blog dan ook altijd de mooie plekjes die afgewerkt zijn, maar er zijn nog evenveel onafgewerkte dingen.

Geduld is echter een schone deugd. Als we de tijd vinden zwoegen wij zonder klagen verder om ook de onooglijke plaatsen in iets moois te transformeren. Het is geweten, tuinieren is 1% inspiratie en 99% transpiratie.  En zeker als het ecologisch gebeurt. :-D

Gebundeld werk

Onze wilgentenen zijn netjes verpakt met sisal touw. Ik weet niet aan wat het ligt maar ik vind dat zo’n stapel er echt mooi uitziet. Daarom is het een beetje jammer om die prachtige twijgen als groenafval mee te geven. Je kan echter moeilijk alle snoeisel in je eigen tuin verwerken. Als je alles zou verhakselen en in je tuin uitstrooien, dan krijg je na enkele jaren een strooisellaag van een halve meter. Tiens, misschien is dat wel een oplossing voor het gevaar van de duizendjarige storm. :-)

In elk geval werd het probleem van snoeiafval vroeger veel efficiënter opgelost. Alle hout van snoeien en knotten werd gebruikt. Het laatste waar men eigenlijk aan dacht was het snoeisel als afval te dumpen.
De stam en de dikste takken van wilgen werden gebruikt voor het maken van klompen. Minder dikke takken dienden als ondersteuning van rieten daken of als skelet om ‘ruiters’ mee te maken waarop hooi en andere gewassen werden gedroogd. Een oud gebruik dat vandaag opnieuw populair wordt is het maken van vlechtheggen met gesnoeide wilgentakken.
De kleinste takken die men tenen of twijgen noemt werden vroeger veel gebruikt als bindmateriaal. Bijvoorbeeld om rietbundels voor rieten daken samen te binden of om landbouwgewassen op te hangen zodat ze konden drogen.
De allerfijnste en kortste twijgjes werden samengeveegd en gebruikt als strooisel in de stallen.
Alle takken die dan nog overbleven werden samengebonden en die bundels werden als brandstof gebruikt in boerderijen, bijvoorbeeld bij de kaasmakerij.

Al deze weetjes komen uit Het Knotbomenboek van Paul Minkjan en Maurice Kruk. Daarin wordt niet enkel over knotwilgen maar ook over andere knotbomen gesproken. Wie oude tuingebruiken nieuw leven wil inblazen, moet zeker dit boek lezen.

Tronken

De winterperiode is ideaal om de wilgen te onderhouden. Iedereen gaat dan knotten, kappen en klieven. Grapppig toch dat al die woorden met een 'k' beginnen. Het is net alsof je er de inspanning kan in horen.

Ons knotwerk is dit jaar al heel vroeg gebeurd. De laatste restjes hout liggen al weken op een stapel te wachten. Ik zou ze in het voorjaar opruimen maar door enkele rare waarnemingen tijdens de voorbije weken begin ik serieus te twijfelen.
Toen het sneeuwde begin februari zag ik overal vreemde sporen rond de takkenhoop. Ik vond zelfs dat de sporen soms op kleine voetstappen leken. Elke dag kwamen er meer en meer bij.
Op een donkere dag zag ik ook iets bewegen tussen de stapel. Toen ik dichterbij kwam was er niets meer te bespeuren, maar 's morgens lag er naast ons tuinpad plots een bemoste steen.  Dat moet toch een versteende trol zijn?!